عضو شورای نگهبان: قانون باید شفاف و بدون ابهام باشد
تاریخ انتشار: ۸ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۵۹۴۸۴
به گزارش «تابناک» به نقل از پایگاه اطلاعرسانی شورای نگهبان، دکتر «خیرالله پروین» عضو حقوقدان شورای نگهبان و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر سیما با موضوع «بایدها و نبایدهای قانونگذاری در مجلس شورای اسلامی» اظهار داشت: در یک جامعه سازمانیافته و جامعهای که بر مبنای قانون شکل گرفته است، اصول حکمرانی باید بر پایه قانون باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی افزود: قانون اساسی تکالیف و وظایف تمامی نهادها، سازمانها و مسئولان را مشخص کرده است و این قانون باید مبنای کار در قوای سهگانه و سایر نهادها قرار گیرد.
دکتر پروین در ادامه درباره «سیاستگذاری» گفت: طبق بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی، سیاستگذاری در حوزههای مختلف همچون امور اجرایی، امور قضایی، قانونگذاری، انتخابات و... برعهده رهبری است. پس از ابلاغ سیاستهای کلی از سوی رهبر معظم انقلاب، مجلس شورای اسلامی موظف است قوانین و مقررات را براساس سیاستهای کلی به تصویب برساند.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به سخنان چند روز پیش مقام معظم رهبری در دیدار با نمایندگان مجلس مبنی بر اینکه سیاستهای کلی نقش جهتدهی دارد، بیان داشت: ریلگذاری برای اجرای سیاستهای کلی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب قوانین صورت میگیرد.
قانون بدون ابهام باشد
دکتر پروین در رابطه با اینکه چه زمانی خلاء قانونی به وجود میآید؟ اظهار داشت: این وضعیت زمانی به وجود میآید که قانون در اجرا با مشکل مواجه شود، یا اینکه آن قانون در تعارض با قوانین دیگر باشد، یا اینکه آن قانون تنقیح نشده باشد و یا به جای اینکه راهکار اساسی و اجرایی ارائه بدهد، موجب ایجاد مشکل شود.
وی در ادامه بر این موضوع تاکید کرد که «قانونگذاری باید بر اساس اصولی انجام شود» و گفت: دو اصل مهم برای قانونگذاری وجود دارد که یکی درباره «ماهیت» و دیگری درباره «کمیت» و «شکل» است. قانون باید شفاف و بدون ابهام باشد و در تضاد با دیگر قوانین نباشد. مجریان زمانی میتوانند به خوبی یک قانون را اجرا کنند که با کمترین ابهام روبرو شوند.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران با طرح این سوال که اگر قانونی مبهم بود، چه باید کرد؟ گفت: برای رفع ابهام از قوانین مراجعی معرفی شده است. شورای نگهبان مرجع تفسیر اصول قانون اساسی است. شرح و تفسیر قوانین عادی نیز در صلاحیت مجلس شورای اسلامی است. دستگاههای اجرایی در صورت مواجه با ابهام باید استفسار کنند و با اعلام نظر نهایی از سوی مرجع، باید بدان نظر عمل کنند.
دکتر پروین خاطرنشان کرد: اگر قانونگذاری بر مبنای سیاستهای کلی و صحیح انجام بگیرد، کمترین نیاز به تفسیر پیدا خواهد کرد.
وی در بخشی از صحبتهایش به طرح «اصلاح قانون انتخابات» که در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است، اشاره کرد و گفت: سیاستهای کلی انتخابات در سال ۱۳۹۵ توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد. طی ۴ دهه گذشته در برگزاری انتخابات با خلاءها و نواقصی مواجه شدیم که سرفصلهای آنها در سیاستهای کلی آمده و باید در قانون انتخابات اعمال شود.
ضرورت اولویتبندی طرحها و لوایح
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در بخش دیگری از این گفتگوی خبری عنوان کرد: طبق اصل ۷۱ قانون اساسی صلاحیت عام قانونگذاری با مجلس شورای اسلامی است. ابتکار قانون نیز میتواند به دو شکل «طرح» و «لایحه» باشد. طرح توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی ارائه میشود و لایحه از سوی دولت به مجلس ارسال و در آنجا بررسی و درباره آن تصمیمگیری میشود.
وی درباره مراجع نظارتی بیان داشت: طرح و لایحهای که در مجلس شورای اسلامی به تصویب میرسد برای تطبیق با قانون اساسی و موازین شرع به شورای نگهبان ارسال میشود. تطبیق آن مصوبات با سیاستهای کلی نیز برعهده مجمع تشخیص مصلحت نظام است. مجمع در این رابطه کمیسیونی تشکیل داده و به این موضوع رسیدگی میکند.
دکتر پروین در بخش پایانی صحبتهایش بر لزوم اولویتبندی طرحها و لوایح در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد و گفت: مقام معظم رهبری فرمود که قانون باید با نگاه جامع و بلندمدت تصویب شود. اگر اینگونه نباشد با انباشت (تورم) قوانین مواجه خواهیم شد. مجلس شورای اسلامی باید بر اساس ضرورتها و نیازهای جامعه به اولویتدار کردن طرحها و لوایح بپردازد.
وی همچنین ابراز امیدواری کرد که طرح اصلاح قانون انتخابات هرچه زودتر در مجلس شورای اسلامی به نتیجه برسد تا بتوان بخشی از خلاها و نواقص برگزاری انتخاباتها را جبران کرد.
منبع: تابناک
کلیدواژه: برنامه هفتم توسعه اردوغان اسدالله اسدی حقآبه هیرمند حج 1402 انتخابات ترکیه 2023 خیرالله پروین شورای نگهبان مجلس قانونگذاری قانون اساسی برنامه هفتم توسعه اردوغان اسدالله اسدی حقآبه هیرمند حج 1402 انتخابات ترکیه 2023 مجلس شورای اسلامی سیاست های کلی شورای نگهبان قانون گذاری قانون اساسی دکتر پروین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۵۹۴۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ارتش مکتبی و قانون اساسی
در روزهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی، گروهکهای چپ و راست که بعدها وابستگی آنها به سرویسهای جاسوسی خارجی و همچنین سازمان ساواک مشخص شد، یک صدا از لزوم «انحلال ارتش» سخن میگفتند.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، در روزهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی، گروهکهای چپ و راست که بعدها وابستگی آنها به سرویسهای جاسوسی خارجی و همچنین سازمان ساواک مشخص شد، یک صدا از لزوم «انحلال ارتش» سخن میگفتند. ظاهر سخن آنان نیز عوامفریب و موجه مینمود، گروهکها و برخی افراد که هنوز چهرههای آنان برای مردم شناخته شده نبود میگفتند ارتش طاغوتی و باقیمانده از رژیم سرنگون شده، پهلوی است و باید منحل و یک ارتش جدید تاسیس شود.
گروهکهای چپگرا از روزهای نخست پیروزی انقلاب و حتی قبل از آن فریادشان بلند بود که ارتش طاغوتی است و نشان از رژیم پلید شاه دارد و بایستی منحل شود و طبیعی است که سران و کادر ارتش جدید را نیز گروهکهایی باید تشکیل میدادند که خواستار انحلال ارتش رسمی کشور بودند!
موضع رهبر و بزرگان انقلاب، اما متفاوت با احزاب مبارز و در فضایی مثبتتر و خوشبینانهتر نسبت به ارتش ابراز میشد. البته بودند معدود مسئولانی که قائل به انحلال ارتش بودند، اما موج تندرویهای ناشی از فضای انقلاب نسبت به ارتش، حداقل در سطح بزرگان و رهبر انقلاب نتوانسته بود رسوخ و بر نگاه ایشان تاثیرگزارد.
فضای آن روزها متاثر از از فرمایشات امام، سخنرانیهای بزرگان انقلاب و مواضع و فعالیتهای احزاب، خودبهخود دو کلید واژه مهم و ناشی از دو نگاه کاملا متفاوت را به خود میدید:
«ارتش خلق با تاکید بر انحلال ارتش» و «ارتش اسلام با تجلیل از نقش ارتش در پیروزی و ایدئولوژیکتر و مکتبیتر کردن آن در فضای پس از پیروزی».
در چنین شرایطی که گروههای چپ، ارتش را ضدخلقی و بر انحلال آن و برای تشکیل ارتش خلق اعلامیه میدادند، حضرت روحالله با انتشار اطلاعیهای، ۲۹ فروردین را روز ارتش نامیده و تصریح کردند: روز چهارشنبه ۲۹ فروردین روز ارتش اعلام میشود. ارتش محترم در این روز در شهرستانهای بزرگ با سازوبرگ به رژه بپردازند و پشتیبانی خود را از جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران و حضور خود را برای فداکاری در راه استقلال و حفظ مرزهای کشور اعلام نمایند.
در این اطلاعیه که ۲۶ فروردین ۱۳۵۸ صادر شد آمده بود: «ملت ایران موظفند از ارتش اسلامی استقبال کنند و احترام برادرانه از آنان نمایند. اکنون ارتش در خدمت ملت و اسلام است و ارتش اسلامی است، و ملت شریف لازم است آن را به این سِمت رسماً بشناسند و پشتیبانی خود را از آن اعلام نمایند. اکنون مخالفت با ارتش اسلامی که حافظ استقلال و نگهبان مرزهای آن است جایز نیست. ما و شما و ارتش، برادرانه باید برای حفظ و امنیت کشورمان کوشش کنیم و به شرارت اشرار و اختلال مفسدین خاتمه دهیم.
امام ارتش را ارتش اسلام، احترامش را واجب و جسارت به آن را ممنوع اعلام کردند.
تبلور این رویکرد و نگاه راهبردی به هویت ارتش در قانون اساسی، در اصول ۱۴۳ و ۱۴۴ قانون اساسی نمود یافت.
زمانی که نگاهها به موضع مجلس بررسی نهایی قانون اساسی و جایگاه ارتش در قانون اساسی بود نیز نمایندگان مردم در جریان تدوین قانون اساسی با ظرافت و هوشمندی خاص، در اصول ۱۴۳ و ۱۴۴ به آن پرداختند و نگاهها شاهد غلبه موضع ارتش اسلام با تاکید و اهتمام به ارتش مکتبی نسبت به ارتش ضدخلقی در مجلس خبرگان قانون اساسی بودند.
نمایندگان با نگاهی ایدئولوژیک بر لزوم مکتبی بودن ارتش در اصل صد و چهل و سوم در کنار پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی کشور، «پاسداری_از نظام جمهوری اسلامی» را نیز از وظایف ارتش برشمردند و در اصل بعد نیز با سه گزارهی قابل تامل بر «ارتش اسلامی»، «ارتش مکتبی» و «مردمی بودن ارتش» تاکید کردند.
فضای حاکم بر مجلس آنقدر نسبت به ارتش مثبت و حمایتی بود که وقتی آقای فارسی، از نمایندگان مجلس بررسی نهائی قانون اساسی، خلاف مقصود اصلی خود عباراتی نسبت به ارتش بیان کرد، قاطبه مجلس و نمایندگان به مخالفت جدی با او برخاستند و حتی برخی با ادامه سخنرانی وی مخالفت کردند، گرچه در ادامه و با توضیحات بیشتر، همان نطق نیز نه در مقام مخالفت یا منفیاندیشی به ارتش، بلکه ناظر بر لزوم اصلاح سازمانی ارتش و آموزههای ایدئولوژیک به آن بیان شده بود.
نهایتا رای بینظیر نمایندگان مجلس بررسی نهایی قانون اساسی به اصول مربوط به ارتش (۵۹ رای موافق و فقط ۱ رای مخالف به اصل ۱۴۳ و نیز ۵۲ رای مثبت بدون حتی یک رای مخالف به اصل ۱۴۴) شاهد دیگری بر رویکرد مثبت و نگاه واضعان قانون اساسی نسبت به ارتش جمهوری اسلامی ایران بود.
*مجید شهماروند، حقوقدان